ကန္ေရၿပင္ကိုၿဖတ္တိုက္လာေသာ ေလနုေအးေအးကကၽြန္မတို ့စားပဲြဆီသို ့ ေ၀့ကနဲေရာက္ရွိလာတဲ့အခိုက္ ကၽြန္မ ေလကို အားရပါးရ တ၀ၾကီးရွူလိုက္မိပါသည္။ အရမ္းလတ္ဆတ္ကာ သန္ ့ရွင္းေသာေလေလးပါ။ က်န္းမာေရး လိုက္ စားေသာ ခါဆူကီလည္း ထိုေလကို မ်က္စိမွိတ္ရူသြင္းေနသည္ကို ေတြ ့ရသည္။
    ဟုတ္ပါတယ္။ ေခတ္မွီဖြ ့ံၿဖိဳးမွုရဲ ့ေနာက္ကြယ္မွ သဘာ၀ယုိယြင္းမွုမ်ားစြာရွိေနတာမို ့ စစ္မွန္ေသာ သဘာ၀ အလွတို ့သည္ တၿဖည္းၿဖည္းနွင့္ ယိုယြင္းလာေနပါသည္။ အခ်ိ္န္ၾကာလာသည္နွင့္အမ်ွ သဘာ၀တရားမ်ားသည္သာ တန္ဖုိးရွိေသာအရာမ်ားၿပန္ၿဖစ္လာေတာ့မည္။ အသစ္ဘယ္လိုေကာင္းေကာင္း အေဟာင္းတလည္လည္သာတည္း။
    " ကဲ…..ကဲ….ဒီေန ့ဘာေလ့လာမလဲ "
မ်ိဳးမ်ိဳးက စကားစလိုက္ခ်ိန္မွာ ကၽြန္မတို ့နွစ္ေယာက္လံုး ခါဆူကီထံ အၾကည့္ေရာက္သြားပါသည္။ ခါဆူကီက ဂ်ပန္ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးၿဖစ္သည္။ ၿမန္မာစာနွင့္ ၿမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ေလ့လာလုိသူမို ့ ကၽြန္မနဲ ့မ်ိဳးမ်ိဳးက ကူညီေပး ေနၿခင္းပါ။ အသက္ ၅၈ နွစ္အရြယ္ရွိေသာ ထိုဂ်ပန္အမ်ိဳးသားၾကီးသည္ အသက္ကြာၿခားေသာ္လည္း ယဥ္ေက်းမွုရွိ လွစြာ ကၽြန္မတို ့နွင့္ေတြ ့လ်ွင္ ၿမန္မာဓေလ့အတိုင္း လက္အုပ္ခ်ီကာ မဂၤလာပါလို ့ နွုတ္ဆက္တတ္သည္။
    ဒီေန ့ညေနပိုင္းကို ကန္ေဘးရွိအေၾကာ္ဆိုင္တြင္ ထိုင္ရင္း စကားေၿပာၾကၿခင္းၿဖစ္သည္။ ကၽြန္မတို ့က သင္ေပး တယ္လို ့ေၿပာေပမယ့္လည္း ခါဆူကီထံမွ ၿပန္သင္ခဲ့ရသည္ကမ်ားလွပါသည္။ ကၽြန္မနဲ ့မ်ိဳးမ်ိဳးက အေၾကာ္စားမယ္လို ့ တိုင္ပင္ေတာ့ အေၾကာ္တစ္ခုမွာပါေသာ ကယ္လိုရီကိုတြက္ၿပတာမို ့တၿခားစားစရာတစ္ခုကို မွာစားလုိက္ၾကသည္။ ခါဆူကီကေတာ့ ေရေႏြးတစ္ခြက္နွင့္ ေကာ္ဖီမွုန္ ့၊ သံပုရာသီးတစ္ၿခမ္းသာမွာပါသည္။ သူက သၾကားကရုပ္ကိုရင့္ေစ တဲ့အတြက္ သူ ့ရုပ္ရင့္မွာစိုး၍ မစားေၾကာင္း ဟာသေနွာကာဆိုပါသည္။
    အေနအထိုင္၊ အစားအေသာက္ သတိထားတတ္ေသာ ဂ်ပန္ဓေလ့ကိုလည္း သူ ့ဆီက ၿပန္သင္ယူရပါသည္။
မိုးစက္ကေလးမ်ား ရုတ္တရက္က်လာတာကိုၾကည့္ရင္း သူက-
" မေန ့ကမိုးေလ၀သသတင္းနားမေထာင္မိဘူး " လို ့ေၿပာသည္။ ခါဆူကီက ထိုစကားကို ေတာက္ေလ်ွာက္အၿဖတ္ အေတာက္မရွိေၿပာသြားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မက ၿမန္မာဘာသာစကားတစ္လံုးကို အသံထြက္ရြတ္ဆိုလ်ွင္ ၁မၾတာ (၁ စကၠန္ ့)ၾကာေၾကာင္း၊ သို ့ေသာ္ တခ်ိဳ ့စကားလံုးေလးမ်ားသည္ ၁ မၾတာမၿပည့္ေၾကာင္း( မၾတာ၀က္ခန္ ့သာရွိ၍) ေနာက္က ကပ္ပါလာေသာစကားသံေပၚတြင္ ပို၍အားစိုက္ဆိုေပးရေၾကာင္း မိုးေလ၀သ စကားလံုးရွိ (၀ နွင့္ သ) ကို ဥပမာေပးေၿပာၿပေပးလိုက္ပါသည္။ ထို ့ေနာက္ စကားလံုး အၿဖတ္အေတာက္မ်ားကို ရွင္းၿပေပးလိုက္ရာ ခါဆူကီက နားလည္မွုၿမန္စြာပဲ
" မေန ့က မိုးေလ၀သသတင္း နားမေထာင္မိဘူး " ဟု ၿပန္ၿပင္ေၿပာပါသည္။
    စကားေကာင္းေနစဥ္မွာပဲ မိုးရြာလာတာေၾကာင့္ ေကာင္မေလးတခ်ိဳ ့ဆိုင္ထဲ ေၿပး၀င္လာၾကတာကို ေတြ ့ရ သည္။ ကၽြန္မနဲ ့ခါဆူကီေရွ ့တည့္တည့္မွ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ထိုင္ခ်လိုက္ခ်ိန္မွာ ကၽြန္မ မ်က္စိမွိတ္လိုက္မိပါ သည္။ " ဘုရား……..ဘုရား " စိတ္ထဲမွ ဘုရားတရင္း ခါဆူကီနွင့္ မ်ိဳးမ်ိဳးကို မ်က္နွာပူေနမိပါသည္။
    ေဘာင္းဘီကို ခါးစပ္အထိေအာက္က်ေအာင္၀တ္ထားေသာ ထိုေကာင္မေလးထိုင္ခ်ခ်ိန္မွာ အၿမင္မေတာ္တာ ေၾကာင့္ ခါဆူကီကိုလည္း အားနာသြားမိသည္။ ၿမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ေလ့လာေနတဲ့သူေရွ ့မွာမွ ဒီလိုမ်ိဳးၿဖစ္ရ သလား။ ခါဆူကီက နားလည္မွုရွိစြာ ကၽြန္မကိုၿပံဳးၿပကာ ေနရာေၿပာင္းထိုင္လိုက္ပါသည္။ ေရွးက ၿမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား သည္ သူတို ့၏ အသားမ်ားကို လူၿမင္မွာ အရမ္းစိုးရြံ ့ၾကသည္။ ထမီကိုရွည္ရွည္၀တ္ကာ ရင္ဖုံးလက္ရွည္ေလးမ်ား ၀တ္ဆင္တတ္ၾကသည္။ ယခုေခတ္မွာေတာ့ မေပၚ-ေပၚေအာင္၀တ္ရင္း အလွဟုထင္ကာ တန္ဖိုးပ်က္ေနၾကသည္ကို မသိေတာ့။ ကၽြန္မကေတာ့ ထိုေနရာကေန အေ၀းဆံုးကိုသာ ေၿပးထြက္သြားေနခ်င္မိသည္။ အင္း…..ၿမင္သူကရွက္ ေတာ့လည္း မ်က္စိမွိတ္ရုံအၿပင္ ဘာရွိေသးသနည္း။
    ထို ့ေနာက္ ကၽြန္မတို ့စကား၀ိုင္းက ေၿပာင္းလဲၿခင္းနွင့္ ဖြံ ့ၿဖိဳးေရးၿဖစ္စဥ္မ်ားဆီသို ့ေရာက္သြားၾကသည္။ ခါဆူကီက- ေၿပာင္းလဲၿခင္းဆိုသည္ကို လူတိုင္းလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ လွပေသာလိပ္ၿပာေလးပင္လ်ွင္ ေပါက္ဖတ္ဘ၀မွ သည္ အဆင့္ဆင့္ေၿပာင္းလဲမွုၿဖစ္စဥ္ၿဖင့္ ရွင္သန္ၾကီးၿပင္းရေၾကာင္း၊ ထို ့အတူ လူတို ့သည္လည္း ေၿပာင္းလဲမွုရွိသင့္ရာ ထိုသို ့ေၿပာင္းလဲရာ
၁-Why        -ဘာေၾကာင့္ေၿပာင္းတာလဲ
၂-What    -ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ ့လဲ
၃-Where    -ဘယ္ေနရာလဲ
၄-When    -ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္ေတာ့ေၿပာင္းမလဲ
၅-Who        -ဘယ္သူေၿပာင္းမလဲ
၆-How        -ဘယ္လိုေၿပာင္းမလဲ ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားလိုအပ္ေၾကာင္း ေၿပာၿပသည္။
    ခါဆူကီစကားအဆံုးမွာ ကၽြန္မတို ့ၿမန္မာေတြအတြက္ ၿပန္စဥ္းစားေနမိပါသည္။ အေၿပာင္းအလဲတြင္ စစ္မွန္ ေသာ လမ္းေၾကာင္းနွင့္ မွန္ကန္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ား လိုအပ္ေနပါသည္။ ဆက္ၿပီး ဖြံ ့ၿဖိဳးမွုၿဖစ္စဥ္အတြက္-
ဖြ ့ံၿဖိဳးလိုေသာ ဆႏၵအရင္ဆံုးရွိရမွာၿဖစ္ၿပီး အဲဒီတြက္ လံု ့လ၊ ၀ီရိယစိုက္ရမွာၿဖစ္ေၾကာင္း၊ ဖြ ့ံၿဖိဳးေရးနွင့္ပက္သက္ေသာ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခိုင္မာမွုရွိေအာင္စိတ္ထဲတြင္ တစိုက္မတ္မတ္စဲြေနေစၿပီး စည္းကမ္းတက်လိုက္နာမွသာ ဖြံ ့ၿဖိဳးေရး အသီးအပြင့္ကို ခံစားရမွာၿဖစ္တယ္လို ့ဆိုပါသည္။
    ခါဆူကီထံမွ အဖိုးမၿဖတ္နိုင္ေသာ စကားလံုးမ်ားၾကားမိတဲ့ခဏမွာ ကၽြန္မၾကက္သီးတၿဖန္းၿဖန္းထမိပါသည္။ ဖြံ ့ၿဖိဳးမွုနွင့္ ေၿပာင္းလဲၿခင္းလမ္းမွားေနၾကေသာ ၿမန္မာမိန္းကေလးမ်ားအတြက္လည္း စိုးထိတ္ေနမိသည္။
    ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း သေဘာတရားအရ တားဆီးမရနိုင္ေသာ Cross Cultureမ်ားသည္လည္း စကၠန္ ့တိုင္း စီးဆင္း၀င္ေရာက္ေနပါသည္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို အေၾကာင္းၿပကာ ၀တ္စားဆင္ယင္ထံုးဖဲြ ့မွုကို အေရးမၾကီးပါဘူး ဟု သေဘာထား၍မရပါ။ ကမာၻ ့နိုင္ငံအသီးသီးတြင္လည္း ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွုမ်ား မပေပ်ာက္ေစရန္ ၾကိဳးစားေနၾက သည္။ ဖြံ ့ၿဖိဳးမွုေနာက္က်ေနေသာ ၿမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဖြံ ့ၿဖိဳးရန္ ေနရာမ်ားစြာတြင္လိုအပ္ေနပါေသးသည္။ ထိုေနရာကို ကၽြန္မတို ့လူငယ္ေတြရဲ ့အားၿဖင့္ ၿဖည့္မွသာ တိုးတက္နိုင္ပါမည္။ စက္မွုဖြံ ့ၿဖိဳးမွုတြင္ ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားနိုင္မွုမရွိေသး ေသာ္လည္း ရိုးရာေလးမ်ားၿဖင့္ ယဥ္ေက်းမွုဂုဏ္ယူနိုင္ေအာင္ တည္ေဆာက္သင့္ပါသည္။
    နိုင္ငံတကာက ၿမန္မာနိုင္ငံသို ့လာေရာက္ရင္းနွီးၿမွဳပ္နွံမွုမ်ား တိုးတက္လာေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ ကၽြန္မတို ့က နည္းပညာမ်ား၊ အတတ္ပညာမ်ားကို အက်ိဳးရွိရွိ သင္ယူေလ့လာ အသံုးခ်သင့္ပါသည္။ ထိုနိုင္ငံမ်ား၏ ရင္းနွီးၿမွဳပ္နွံမွု မ်ားနွင့္အတူ နည္းပညာမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမွုမ်ားသည္လည္း ေရာက္လာေတာ့မည္။ အရွဳံးၿဖစ္နိုင္သည့္ ဆိုးက်ိဳးၿပႆနာ မ်ားကို တတ္နိုင္သမ်ွ ဟန္ ့တားထိန္းသိမ္းရပါဦးမည္။ အေရးၾကီးတာက ဘာလဲ ၿမန္မာမေလးမ်ား သတိထားၾကဖို ့လို လာပါသည္။
    အ၀တ္အစားဆိုသည္မွာ ရာသီဥတုနွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္၊ခႏၶာကိုယ္ၾကီးသဘာ၀တရားနွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိေအာင္၊ အရွက္တရားမ်ား လံုၿခံဳေအာင္ၿပဳလုပ္ထားသည့္အရာဟု ကၽြန္မၿမင္ပါသည္။
    ကၽြန္မသည္လည္း မိန္းမသားေပမို ့လွခ်င္ပါသည္။ သို ့ေသာ္ ထိုအလွအတြက္ ကၽြန္မတို ့ဂရုစိုက္စရာ၊ ထိန္းသိမ္းစရာမ်ားစြာရွိေနပါသည္။ အေၿပာင္းအလဲမ်ားစြာနွင့္ ခရီးဆက္ေနၿပီၿဖစ္ေသာ ယေန ့ၿမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၿမန္မာ လူငယ္ကေလးမ်ားသည္ နိုးၾကားတက္ၾကြ(Motivated)ဖို ့လိုေနသလို ကိုယ့္ကို ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ၿပီး ဂုဏ္ယူေနဖို ့( Self-esteem) လည္း လိုပါသည္။
    မလံုမလဲ၀တ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွုမရွိေသာ အလွအတြက္ ကၽြန္မတို ့ဘာေၾကာင့္ ေငြကုန္၊ အခ်ိန္ကုန္၊ သိကၡာကုန္ခံေနမလဲေနာ္။ ေခတ္ကိုမွီရုံဆို မေၿပာလိုပါ။ေရွ ့ကိုအေၿပးလြန္ေနသည္ကေတာ့ တဆိတ္ေတာ့ လြန္လြန္း ေနၾကသည္။ ဖုံးရမွာမွန္သမ်ွ အကုန္နီးပါးေဖာ္ၿပထားေသာ ဒီေန ့ဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းမ်ားသည္ နိုင္ငံရပ္ၿခားတြင္ေတာင္မွ ရွုိးေလ်ွာက္ေသာလမ္းေပၚမွာသာ ၀တ္လို ့ရသည့္ဒီဇိုင္းမ်ားၿဖစ္သည္ကို သတိထားသင့္သည္။ ၿမန္မာမ်က္စိသည္ ၿမန္မာအလွနွင့္သာသင့္ေလ်ာ္သည္။ ခ်ိတ္လံုခ်ည္၊ ရင္ဖုံးပဲ၀တ္ရမည္ဟု မဆိုလိုပါ။ အၿမင္တင့္တယ္ေစခ်င္တာပါ။ ၿမန္မာမိန္းကေလးတို ့၏အလွကို အဆင့္အတန္းရွိေစခ်င္တာပါ။ အရိုးဆံုးသည္ အဆန္းဆံုးၿဖစ္နိုင္သည္။
ဒီေန ့အဖို ့ကေတာ့ ခါဆူကီကို သင္ေပးၿခင္းထက္ ခါဆူကီက သင္ေပးလိုက္တာက ပိုမ်ားပါသည္။ လမ္းဘက္ကိုၾကည့္ လိုက္ေတာ့ မိုးလည္းစဲသြားသလို ခုနက မိန္းကေလးမ်ားလည္း ရွိမေနေတာ့ပါ။ မ်က္စိစိတ္ခ်မ္းသာသြားရၿပီမို ့ သက္ၿပင္းေလးခ်ကာရွိဆဲ ပလံုးပေထြး လ်ွာခလုတ္တိုက္လုမတတ္ လုဆိုေနၾကေသာဘုရားစူးပါေစ့ (ၿမန္မာသီခ်င္းပါ) ဟု ကိ်န္ရေလာက္ေအာင္ ဆူလွစြာေသာ ၿမန္မာမေလးမ်ား၏သီခ်င္းသံက နားထဲသို ့၀င္လာၿပန္ပါသည္။
အင္း……
    ကၽြန္မ သက္ၿပင္းပဲခ်ကာ ေခါင္းငံု ့ေနမိေတာ့သည္။

                                        ဧပရယ္ေဆြေဆြ